Bebeklerde Tat Alma ve Damak Zevki

Damak zevki doğuştan mı gelir yoksa sonradan mı edinilir? Bu ilgi çekici soru hakkında uzmanlar ikiye bölünmüş durumda. Bebeğiniz dünyaya, belli bir genetik eğilimle geliyor. Tatlı şeylerin tadına bayılırken (elma püresini ilk tattıklarında nasıl güldüklerini görmelisiniz) ekşi ya da acı tatlar hoşnutsuzluk yaratır. Ancak bu “doğuştan gelen” damak zevki ilkeldir, sınırlıdır ve katı gıdaları keşfettiğinde daha da zenginleşecektir. Bu, kökleri hamileliğe dayanan uzun dönemli bir öğrenme sürecidir. 

Bebekler ne zaman tat almaya başlar? 

Tat alma organı (dildeki tat tomurcuğu) çok erken yaşta gelişir. Hamileliğin dördüncü ayından itibaren fetüs, tat tomurcuklarını eğitmeye başlar. Annenin yediklerine bağlı olarak, farklı tatları ayırt etmeyi öğrenir: tatlı, tuzlu, acı ve ekşi. Bazı araştırmacılar, ilk tat tercihlerinin bu zamanda belirlendiğini düşünmektedir. Kesin olan bir şey vardır: annenin beslenme düzeni, amniyon sıvısının tadını etkiler.  Diğer çalışmalar, bu sıvı ne kadar tatlıysa fetüsün o oranda bunu yuttuğunu göstermektedir.  Bu nedenle, bebeklerin doğduklarında damak zevkleri vardır!

Ancak bebeğiniz önceden belirlenmiş damak zevkiyle doğmuş olsa da oyun hala bitmiş değildir! Anne sütüyle (sütün tadı annenin yediklerine göre değişir) ve katı gıdaya geçişte farklı gıdalar aldıkça beğendikleri ve beğenmedikleri de değişecektir. Doğa sunar ve bebeğiniz yavaş yavaş kendi “bireysel damak zevkini” oluşturmaya başlar.

Bebeklerde damak zevki geliştirmek

İnsanlar olarak ihtiyacımız olan tüm besin öğelerini alabilmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. Çok farklı gıdaları yiyebilme kapasitemiz ve bu nedenle farklı ortamlara uyum sağlama becerimiz, doğada insanların daha baskın tür olmasının nedenlerinden birisidir. Ancak bizler de araştırmacıların hepçil paradoksu adını verdikleri bir durumdan muzdaribiz: yeni besinleri keşfetme ve bildiğimize sadık kalma isteği arasındaki çatışma.

Bu nedenle sürekli olarak yeterli miktarda bizim için iyi olan yeni gıdaları aramakla bu gıdaların getirebileceği riskler arasında kalıyoruz (zehirlenme vb.) Bizim gibi, bebeğiniz de merak ve reddetme arasında doğal bir gelgit yaşamaktadır.  Bu, bebeğinizin daha az maceracı olduğu ve bilinmeyenden korkarak sistematik olarak tüm yeni gıdaları reddettiği garip bir evre olan gıda neofobisini de açıklar.  Bu geçici bir evredir ve her zaman başa çıkması çok kolay değildir, ancak psikolojik gelişimin bir parçasını oluşturduğundan sizinki dahil tüm bebeklerin farklılaşmasını sağlar! Yani, sabırlı olun!
Bu yüzden, bebeğinize her seferde bir yeni gıda vermek iyi bir fikirdir. Bebeğiniz kabul etmeden önce gıdaları birkaç kez denemeniz gerekebilir.

Bebeğiniz kültürel ortamını keşfediyor

Hepçil konumunuz, yemeğini pişiren (bazı sağlık risklerini ortadan kaldırmak için) ve gıdalarını ilkel halinden daha “medeni” hale dönüştüren tek canlı türü olmamız anlamına geliyor.  Bebeğinizin damak zevki geliştikçe ve bazı belli alışkanlıkları kazandıkça, aynı zamanda sosyal ortamına özgü olan değerleri de içselleştirmeye başlayacak. Aile ve arkadaşlarla iletişim yardımıyla bazı gıdaları tanımayı (onlardan hoşlanmayı ve hoşlanmamayı) ve yenilebilir olan ve olmayanı ayırt etmeyi öğrenecektir.  Sonunda, kuskus ya da yahni gibi bölgeye ya da aileye özgü şu ya da bu yemeğe beğeni geliştirecektir.  Damak zevki, kültürel öğrenmenin vazgeçilmez bir parçasıdır.

Bebeğinizin damak zevkini (rahimde başlayan ve emzirmeyle devam eden) geliştirmek için en uygun zaman emzirmenin kesilme dönemidir. Esas öğrenim süreci 6. aylarda başlar.

Bebeğimin damak zevkini geliştirmek için neler yapmalıyım?

Bebeğinizin ayına göre uygun şekilde beslenme programını ay ay çeşitlendirebilirsiniz. Seçebileceğiniz öyle çok besin var ki! Yeni tatlar denemekten ve çocuğunuzun farklı tepkilerini izlemekten büyük keyif alacaksınız. 

Ayrıca unutmayın; bebeğinize gıda neofobisi dönemi başlamadan önce (yaklaşık 2 yaşına kadar) ne kadar çok yeni gıda verirseniz, bu dönem sırasında ve sonrasında yeni gıda kabul etmeye devam etme olasılığı o kadar fazla olacaktır.  Cesaretlendirici bir fikir olarak aklınızda kalsın!

Damak zevki: yepyeni duyular 

Uygulamada, farklı sıcaklık (sıcak, ılık, soğuk), dokunsal (yumuşak/sert, gevrek, köpüklü, ipeğimsi ve diğer ince ve kalın kıvamlar) ve görsel (farklı şekil ve renklerde gıdalar gibi) duyular arasında çeşitlendirirken dört temel tadı (tuzlu, tatlı, acı ve ekşi) yavaş yavaş verin.  Bebeğinizin tat tomurcuklarını yavaş yavaş ama kendinden emin şekilde uyandırın ve harekete geçirin. Bu şekilde, hızlıca adapte olabilen bir çocuk olarak büyümesini, zaman içinde küçük bir oburdan küçük bir gurmeye dönüşmesini sağlamış olacaksınız. Haydi, keşifler için tam gaz ileri! Göreceksiniz, bu mükemmel bir yolculuk olacak!