Bebeklerde Ek Gıdaya Geçerken Bilmeniz Gerekenler
“Katı” gıdaya geçiş ile bebeğiniz yepyeni bir tat ve besin içeriği dünyası keşfeder. Bu önemli aşamaya en iyi şekilde geçilmesi için ne yapılmalı?
Bebeğiniz yemek yemenin kişilik oluşumu anlamına geldiğini fark ettiğinde…
İlk kaşık dolusu çorbalarının ya da ağızlarına doldurdukları elma püresinin önemsiz bir şey olduğunu mu düşünüyorsunuz? Bebeğiniz için bu tam bir devrim niteliğinde! Şimdiye dek anne sütü dışında bir şey olduğunu bilmiyordu, ne verilirse onu yiyordu.
Ancak bu yeni tat ve dokular sayesinde bebeğiniz zamanla karar verme gücüne sahip olduğunu (”Beğendim” / “Beğenmedim”) ve bir kişiliği olduğunu fark edecek. Gıda için “ben” kavramının kullanılmasını çabucak kavrayacak. Ayrıca bebeklikte hoşlarına giden yiyecekler çoğu zaman büyüdüklerinde yaptıkları yeme tercihlerine de yansır. Nihayetinde katı gıdalara geçiş bağımsızlığa doğru giden gelişimde önemli bir aşamadır. Bebeğin düşüncelerine göre katı gıdaya geçiş büyük insanların dünyasına girişi işaret eder.
“Ben” kavramını keşfettikten sonra bebeğiniz yiyeceğin aynı zamanda bir “oyun” olduğunu da anlar. Emzirme sürecinde pasif bir görev üstlenirken katı gıda sayesinde aktif bir oyuncu haline gelir. Yemek zamanlarında etraflarındakilerle etkileşime girer. (Evet, artık masada yiyor. Tıpkı büyük biri gibi. Bu onun için büyük bir değişiklik!) İlk sözcükleri “baba” veya “mama”” olacak, hatta belki de ilk sırayı “anne”ye ayıracak! Zaman geçtikçe küçük bir rutine girecekler ve yemek yemelerini sağlamak için hayal gücünüzü daha da fazla zorlamanız gerekecek. “Fiyuuuuuv uçak dönüyor, dönüyor, dönüyor” ve “Bırrrm bırrrm küçük araba garaja park etmek istiyor” gibi. Ve elbette bebeğinizin ilk defa parmaklarıyla yemesine izin verdiğinizde, ufaklığın karşınızda püreye bulanmış halini görüp gülmenize engel olamayacaksınız!
Yemek yemek; uzun zamandır başlarına gelen en iyi şey!
Yemek her şeyden önce bir zevk olup bebeğinizin tecrübe edindiği ilk şeydir. Başlangıçta annelerine sarılarak emerken güvende ve yoğun bir mutluluk hissederler. Sonra da katı yiyecekleri keşfederler ve sevgi dolu bir şekilde hazırladığınız bezelye püresinin karşısında somurtup surat ekşitirken çilek ve muz püresinin tadını alınca da mutluluk belirtileri gösterirler. Ne duygu seli ama!
Sonunda yüksek sandalyelerinde aile masasında hüküm sürecekleri gün gelir. Tüm dikkatler kendi üzerinde olunca herkesi güldürmek için ellerinden geleni yaparlar. Büyük annesinin de gözleri bebeğin üzerindedir... Ta ki püre masayı aşıp duvara sıçrayana kadar! Endişelenmenize gerek yok, bebeğiniz ailenin bir parçası olduğunu öğreniyor ve yerini sağlama almaya niyetli!
İlk kaşık
Yukarıdaki sebeplerden dolayı yemekten alınan ilk kaşık çok kıymetli bir andır. Dikkatlice hazırlanmak size düşer. İyi his vermesi için plastik (metal değil) malzemeden yapılma özel bir kaşık alın ve bebeğinizi ilk defa masaya oturtun. Fotoğrafını çekmeyi unutmayın! Bu büyük an elbette tam bir fiyasko da olabilir.
Bebeğiniz sadece kaşığı emdiğiyle kalabilir. Bu durumda kaşığı ağızlarına koyabileceğini fark etmesini de bir başarı sayın! Dengelerini çok da şaşırtmamak için örneğin daha önce tatmış oldukları ve daha kıvamlı yiyecekleri (püre gibi) tercih edin.
Bazı bebekler çok çabuk yerken bazıları kaşığı başlangıçta kabul etmez. Bebeğiniz ağzını kapatıyorsa endişelenmeyin ve sonra tekrar deneyin.
BEĞENMEDİ!
Bebeğinizi beslemek için gösterdiğiniz tüm çaba ve kullandığınız tüm hayal gücüne rağmen yemeyi reddettiği durumlar olabilir. Buna yeni yiyecek fobisi ya da yeni yiyeceklerden tiksinme adı verilir. Bu durum genelde 2 yaşında başlar ve 4 ila 7 yaş arasında zirve yapar. Çocuğunuzun belirli bir yiyecekten uzak durmak istemesinin birçok sebebi vardır. Sözlerini dinletme yolu, kişisel zevkleri, yeni bir şeyden çekinmeleri vb. Çocuğunuzun yaşı 2 olmadan önce ne kadar yeni yiyecek verirseniz yeni yiyecek fobisi riskinin de o kadar düşük olacağını unutmayın. Bu yüzden katı gıdalara başlar başlamaz tat duyularını uyarmaya başlayın. Unutmayın brokoliyi de en azından kek kadar seveceklerdir, gerçekten!
6. ayda katı gıdalara başlanması
Bebeğinizin organizmasının süt dışındaki gıdaları kabul edip sindirecek kadar gelişebilmesi için katı gıdalara başlamadan önce bebeğinizin 6. ayını doldurmasını bekleyin. Bundan sonrası kişisel zevklere göre şekil alacaktır ve her bebek farklı reaksiyon verecektir. Kimisi masada oturmaya erkenden ilgi gösterirken, kimisi yiyeceklerle ilgilenecek, kimisi ise isteksiz olacaktır. Her birinin istekleri kendine özgü olacak. Ne olursa olsun, başlarda anne sütü bebeğinizin ana besin kaynağı olmaya devam edecek.
Verebileceğimiz en önemli tavsiye: tek seferde yalnızca yeni bir gıda verin, bir kaşık kullanın ya da normal süt biberonlarına karıştırın. Nasıl arzu ederseniz. (ya da daha doğrusu bebeğiniz nasıl arzu ederse!)
İlk ziyafetleri şunlardan oluşur:
- Mevsim sebzeleriyle hazırlanmış çorba, sebze püreleri, şeker içermeyen muhallebiler, doğal sıkılmış meyve suları ve yoğurt
- Meyve ve sebzeler, doğal olarak tatlıdır. Meyvelere örnek verecek olursak; elma, muz, şeftali, armut, ayva, vb. sebzelere örnek verecek olursak da; havuç, dolmalık kabak, taze fasulye ve ıspanak vb. Örneğin bir komposto ya da püre şeklinde verilebilir ve bunlar ev yapımı ya da hazır olabilir. Kendiniz hazırlıyorsanız tuz, şeker veya yağ eklemeden suda veya buharda pişirin. Karışımı mutfak robotundan geçirip pürüzsüz bir kıvama getirin. Çilek ve kivi gibi meyveler erken verildiğinde alerji riski oluşturabileceği için bu meyveleri ilerleyen dönemlerde tercih edin.
Ve yalnızca 6 ay geçtikten sonra:
- Pişirilmiş et (sakatat ve tütsülenmiş etler hariç), balık (her türü olur fakat çıtır veya yağda kızartılmamışı elbette), et püresi, kıyma ve yumurta sarısı. Her şey mutfak robotundan iyice geçirilmelidir.
- Bebeğinize 6 ila 8 aylıkken vermeniz gereken protein (et,yumurta) miktarının 2 çay kaşığı et ve balık ve yarım haşlanmış yumurta sarısı, ya da günde yaklaşık 10 g olduğunu unutmayın. Daha fazla verecek olursanız aşırı yükleme riskine girersiniz!
- Yenidoğan tahılları (glutenli, ince irmik, iyi pişmiş ve karıştırılmış makarna vb.) bebeğinize çıkacağı tüm maceralarda ihtiyaç duyacağı enerjiyi sağlar!
2. Aşama, 8/12 aydan 3 yaşına kadar olan dönem
Bu aşama boyunca süt ürünleri dahil olmak üzere; küçük çocuklar için süt temel gıda kaynağı (günde en azından 500 ml) olmaya devam eder.
Bebeğiniz artık her gün dört düzenli öğüne (kahvaltı, öğle yemeği, ikindi vakti ve akşam yemeği) bölünmüş şekilde her şeyden biraz biraz yiyor:
- Karbonhidratlar- Küçük makarnalar, yumuşak pirinç, yumuşak patates parçaları, vb. gibi yeni yiyecekler dahil.
- Et ve balık- Buna ek olarak bebeğiniz 12 ayı doldurduktan sonra yumurtayı bütünüyle yiyebilir. Önerilen protein miktarı 8 ayda 2 ila 3 çay kaşığı (günde 10 ila 15 g), 12 ayda 3 ila 8 çay kaşığı (günde 15 ila 30 g) şeklindedir.
- Bakliyat- 1 yıl itibariyle iyi pişirilmiş mercimek, vb.
- Meyve ve sebzeler- Çiğ, rendelenmiş tropik meyveler (12 ay itibariyle ananas, mango, kivi, vb.)
- Ve 1 yaş itibariyle... bal!
Ayrıca yiyeceklerinin içeriklerini de sürekli değiştirmeye çalışın. Her şeyi püre haline getirdikten sonra küçük ve yumuşak yiyeceklere geçin. Pişirirken tuz ve şeker eklemeyi/sınırlamayı ve kızartmalardan ve çok yağ eklemekten kaçınmayı unutmayın. Bebeğinize evde yemek pişirdiğinizde, pişirdikten sonra servisten önce zeytin yağı ekleyin. Esas yağ asitleri (omega-3 ve omega-6 olarak bilinir) açısından oldukça zengindir ve bebeğinizin gelişimine katkıda bulunur!
Miktar konusunda ise en iyi ölçüt bebeğinizdir: doyduklarında yemeyi bırakırlar. Son olarak, içecek olarak ne vermelisiniz? Saf, şişelenmiş su. Bebeğinizin başarılı bir şekilde ek gıdaya geçişi için bilmeniz gereken her şey hemen hemen bu kadar. Ek gıdaya geçişi için teşvik etmeyin.
